Pages

Sunday, April 28, 2013

Con Bướm- Hans Christian Andersen. Chuyện chưa kể/dịch

Dịch từ truyện "The Butterfly" (1863) của Hans Christian Andersen, theo bản dịch tiếng Anh của Fanny Fuller.

 

Con Bướm

Có một gã bướm đương ngấp nghé ý định kết hôn. Vợ của gã, dĩ nhiên phải là một bông hoa, một bông nhỏ tèo tẹo thật xinh xắn. Gã phóng mắt nhìn xung quanh. Những bông hoa ngồi lặng lẽ, miên man trên đài của từng nàng, trang nghiêm theo đúng kiểu của con gái chưa chồng; nhưng có quá nhiều bông trong số chúng, biết chọn ai bây giờ? Cảm thấy không thể tự mình quyết định, gã tìm đến hoa cúc. Người Pháp gọi nàng là Magaritue, bởi họ tin rằng nàng có tài tiên tri. Những cô gái đang yêu ngắt từng của nàng cánh hoa một và hỏi nàng về người thương “Chàng có yêu ta không? _Bẳng cả trái tim? _Hết sức buồn thương? _Bên trên tất cả? _Không thể kìm giữ? _Thương thầm nhớ trộm? _Chỉ một chút thôi? _Không chút nào cả?” Mỗi người hỏi bằng một ngôn ngữ khác nhau. Gã bướm bay đến bên nàng, nhưng không dứt từng cánh hoa của nàng, mà thay vào đó đặt lên chúng những nụ hôn, nghĩ rằng làm vậy gã sẽ lấy được thiện cảm của nàng.

“Hỡi nàng Margaret ngọt ngào,” gã nói, “trong hết thảy các loài hoa, nàng là người phụ nữ thông tái nhất! Nàng có tài tiên tri! Hãy cho tôi biết, tôi nên cưới bông hoa này hay bông hoa kia? Bông nào? Ước gì tôi biết được, tôi sẽ đến bên cô gái yêu kiều kia, và bày tỏ với nàng ngay!”

Bông cúc nhỏ im lặng không trả lời. Nàng không chịu nổi việc bị gọi là phụ nữ, bởi nàng vẫn còn là một cô bé, và khi người ta vẫn còn là một cô bé, tất nhiên không thể là phụ nữ được.

Gã bướm hỏi thêm lần nữa, rồi lần thứ ba, nhưng nàng nhất định không hé nửa lời. Gã không thèm hỏi nữa và bỏ đi, bụng nghĩ thầm sẽ tự mình đi hỏi.

Lúc ấy vẫn còn đầu mùa xuân, và đương có hằng hà sa số những bông hoa giọt tuyết và hoa diên vĩ. “Trông cũng được đấy,” gã bướm bình phầm “đứng đắn, nhưng nhìn xanh xao quá!” Gã bướm, như bao gã trai trẻ khác, chỉ quan tâm tới phụ nữ lớn tuổi hơn mình.

Gã bay đến những bông mao lương, nhưng cảm thấy chúng ủy mị quá mức; những bông tuilip, quá phô trương; bông đậu chổi, chẳng có thân thế gì; những bông hoa đay, nhỏ người quá—mà có đến là nhiều họ hàng gần xa; và rồi những bông hoa táo, nhìn qua tưởng chừng các nàng hừng hực sức xuân như những đóa hoa hồng, nhưng chúng quả kì sớm nở tối tàn, chỉ một cơn gió thoảng là rụng lả tả. Hôn nhân như vậy thì ngắn ngủi quá. Những bông hoa đậu vừa ý gã nhất, nàng có màu hồng và trắng, thuần khiết và tao nhã, và thuộc loại con gái khéo léo, xinh xắn và giỏi việc nội trợ nữa. Gã gần như đã đem lòng tỏ tình với nàng,và bỗng gã trong thấy treo lủng lẳng gần nàng một vỏ quả đậu với những cánh hoa trắng. “Ai thế?” gã hỏi. “Chị tôi đấy.” bông mầm đậu trả lời.

“Như vậy khi cô già đi trông sẽ y hệt như vậy ư?” gã bướm kinh hãi vội lẩn đi.

Những bông kim ngân rung rinh bên hàng rào- những cô gái trẻ với khuôn mặt dài và làn da vàng ươm- những gã bướm không thích kiểu đẹp ấy. Phải rồi, vậy thì gã muốn gì? Cứ đi mà hỏi gã ấy.

Mùa xuân tàn, mùa hè qua, rồi mùa thu tới. Trăm hoa đua nở, mỗi nàng xúng xính trong bộ cánh đẹp nhất, nhưng vô phương. Sức trẻ tươi mới của gã bướm đã cạn. Trong tuổi già, trái tim gã thèm khát một mùi hương hoa, nhưng những bông thược dược và cẩm chướng lại không có hương. Cho nên gã bướm bay đến cây bạc hà. “Nàng ta chẳng có lấy một bông hoa, nhưng chính bản thân nàng là một bông hoa đấy thôi, bởi nàng thơm ngạt ngào từ đầu đến chân. Ta chọn nàng.”

Nhưng cây bạc hà giữ im lặng, và sau cùng nàng nói: “Tình bạn, và chỉ vậy thôi. Tôi đã già rồi, và anh cũng thế. Ta có thể bầu bạn nhau rất tốt, nhưng làm đám cưới ư? Đừng để ta tự lôi bản thân ra làm trò cười ở cái tuổi thế này”

Cho nên con bướm chẳng thể lấy ai được cả.

Con bướm mãi vẫn là một gã độc thân.

Cuối mùa thu ập đến những cơn mưa rào như trút nước; những cơn gió đập vào lạnh lẽo trên thân cây liễu già, làm cho bên trong của chúng nứt toang hoác. Không thể cứ bay lượn trong bộ cánh mùa hè mãi được. Gã bướm cũng chẳng muốn lang thang ở ngoài trời làm gì; gã đã tình cờ lọt vào một khe cửa, và bên trong có lửa trong lò—phải, bên trong ấy cũng ấm áp tựa như mùa hè vậy;-- gã có thể sống sót qua ngày. “Nhưng cuộc sống thế này không trọn vẹn. Người ta phải có ánh nắng, tự do, và một cô vợ nhỏ.”

Gã bay đến bệ cửa sổ, bị phát hiện, và bị một chiếc kim đâm xuyên qua người và gắn chặt vào một chiếc hộp trưng bày; chẳng ai có thể giúp gã được nữa.

“Bây giờ ta như một cái hoa gắn chặt vào cuống. Thật chẳng dễ chịu chút nào! Nhưng như vậy cũng chẳng khác gì hôn nhân, bị ràng buộc.” Gã tự cảm thấy hài lòng.

“Thỏa mãn như vậy thật thảm hại làm sao!” một bông hoa trồng trong chậu trong căn phòng bình phầm.

“Chẳng ai tin được thứ hoa trồng trong chậu,” gã bướm nghĩ, “chúng tiếp xúc quá nhiều với con người.”

The End
 


2 comments:

  1. Thảo dịch hay rồi đó, rất prof
    Mỗi câu chuyện của Andersen đều có 1 kết luận.Kết luận chuyện này là sao nhỉ ?
    " vậy thì gã muốn gì? Cứ đi mà hỏi gã ấy." gã bướm đã muốn nhiều quá! Và đây là cái mà gã bướm nhận được : “Bây giờ ta như một cái hoa gắn chặt vào cuống. Thật chẳng dễ chịu chút nào! Nhưng như vậy cũng chẳng khác gì hôn nhân, bị ràng buộc.” Gã tự cảm thấy hài lòng.
    Kết luận thử đưa ra : Muốn ít thôi,và đam mê cái mình muốn ,
    Dịch giả nghĩ sao ?

    ReplyDelete
    Replies
    1. Dạ Dịch giả tưởng ý câu chuyện là chê người phân vân mãi không biết mình muốn gì, hoặc là người kén cá chọn canh.
      Nhưng mà ba nói mới ngẫm ra, cũng rất là hay, rất là có lí :)

      Delete